Woning kopen, (ver)bouwen en Mijn VerbouwPremie: Wat je moet weten

In het nieuwe Vlaamse regeerakkoord staat “betaalbaar en kwaliteitsvol wonen” als een topprioriteit. Deze maatregelen hebben invloed op wie een woning wil kopen, (ver)bouwen of huren. Je leest het in dit artikel.

Opgepast: VerbouwPremie vanaf 1 januari 2025 daalt

Word je eigenaar van een woning of appartement met een slecht EPC-label (E of F), dan ben je verplicht om het pand te renoveren. Panden met label E en F zijn onvoldoende energiezuinig. Daarom verplicht de Vlaamse regering om ze te renoveren tot label D. 

Vanaf 1 januari 2025 dalen de premiepercentages voor de laagste en middelste inkomenscategorie van maximum 50% en 35% van het factuurbedrag naar 35% en 25%. Wie nog van de hogere premie wilt genieten moet ten laatste op 31/12/2024 zijn aanvraag Mijn VerbouwPremie indienen. Om in aanmerking te komen voor de premie moet u de eindfactuur van de werken waarvoor u de premie aanvraagt, toevoegen. Controleer zeker ook de andere voorwaarden bij elke categorie van werken.

1. Kopen en registratierechten

Om woningbezit betaalbaar te houden, verlaagt de Vlaamse regering vanaf 1 januari 2025 de registratierechten bij de aankoop van een eigen en enige woning van 3% naar 2%. Dit geldt enkel als het de enige woning van de koper is. Wie al andere eigendommen heeft, kan geen gebruik maken van het verlaagde tarief. Beroepsverkopers, zoals vastgoedhandelaars die woningen opkopen, renoveren en doorverkopen, betalen vanaf dan 6% in plaats van 4%.

Deze verlaging kan op korte termijn helpen, maar eerdere verlagingen hebben ook geleid tot een stijging van de woningprijzen. Daarnaast investeert de regering in de Vlaamse woonwaarborg en de Vlaamse woonlening om mensen met beperkte middelen te ondersteunen bij de aankoop van een woning.

2. Verbouwingsplicht en stimulansen voor energiezuinigheid

Sinds 2023 geldt in Vlaanderen de renovatieplicht voor wie een woning met een lage energieprestatie (EPC-label E of F) koopt. Oorspronkelijk moesten deze woningen binnen vijf jaar naar label D worden gebracht, maar die termijn wordt nu verlengd naar zes jaar. Plannen om deze plicht verder te verstrengen naar hogere energienormen in de toekomst zijn geschrapt. Er zijn echter subsidies, zoals Mijn VerbouwPremie en Mijn VerbouwLening, om energiezuinige renovaties te ondersteunen. Deze premies kunnen ook groepsgewijs ingezet worden via collectieve renovatieprogramma’s in specifieke buurten, wat kan resulteren in grotere kostenbesparingen.

Daarnaast wil de Vlaamse regering door een belastingverschuiving elektriciteit goedkoper maken dan fossiele brandstoffen om zo investeringen in energiezuinige verwarming, zoals warmtepompen, aantrekkelijker te maken.

Al wie investeert in een bestaande woning, of een (bijvoorbeeld een bedrijfspand of kantoorgebouw), zal afhankelijk van de doelgroep waartoe hij of zij behoort financiële steun kunnen aanvragen voor investeringen in energie-efficiëntie (zoals dakisolatie, muurisolatie, vloerisolatie, hoogrendementsglas, zonneboiler, warmtepomp en warmtepompboiler) en investeringen in woningkwaliteit (elektriciteit en sanitair, binnenrenovatie, ramen en deuren).

3. Mijn VerbouwPremie: voorwaarden en procedure

De Vlaamse regering biedt met Mijn VerbouwPremie financiële steun aan eigenaar-bewoners in de laagste en middelste inkomenscategorieën en aan verhuurders van woonmaatschappijen voor binnenrenovaties. In aanmerking komende werken omvatten structurele aanpassingen zoals de afbraak van binnenmuren, behandeling tegen vocht, of bepleistering van muren en plafonds. Decoratieve afwerkingen zoals schilderwerk, vloerbekleding, en de renovatie van trappen komen niet in aanmerking.

Voorwaarden en aanvraag

Voor binnenrenovaties moeten facturen minimaal €1.000 (exclusief btw) bedragen en maximaal €5.000 om voor een premie in aanmerking te komen. Voor facturen ouder dan twee jaar is geen premie mogelijk. De premiepercentages voor 2024 zijn vastgesteld op 50% voor de laagste inkomenscategorie en 35% voor de middelste categorie, maar dalen vanaf 2025 naar respectievelijk 35% en 25%.

4. Huurders en private huurmarkt

De Vlaamse regering richt zich ook op huurders door de ambitie uit te spreken om het aantal betaalbare en kwalitatieve huurwoningen te vergroten, bijvoorbeeld via budgethuur, waarmee mensen met lage inkomens onder de markthuurprijs kunnen huren. Vanaf 2028 wordt huurprijsindexering verboden voor woningen die niet voldoen aan bepaalde EPC-eisen. Hierdoor worden verhuurders aangespoord om energiebesparende maatregelen door te voeren, wat de woonkosten voor huurders kan verlagen.

Daarnaast wordt huren voor mensen zonder geldige verblijfspapieren op de private huurmarkt onmogelijk gemaakt door een wettelijke verplichting om verblijfspapieren bij de huurcontracten te vermelden.

5. Sociale woningbouw en voorwaarden

De Vlaamse regering investeert de komende jaren €6 miljard in sociale woningbouw, maar het is onduidelijk of dit de wachtlijsten met bijna 180.000 kandidaten kan verkorten. Er komen strengere voorwaarden, zoals een hoger vereist taalniveau en een werkbereidheidstoets. Sociale huurders met arbeidspotentieel die weigeren te werken, zullen na twee jaar een hogere huur betalen.

Met deze maatregelen wil de Vlaamse regering zowel kopers, verbouwers als huurders ondersteunen in hun zoektocht naar betaalbaar en duurzaam wonen.

5 goede redenen om te renoveren

Er zijn heel wat voordelen:

1. Meer comfort: een goed geïsoleerd en geventileerd gebouw is veel comfortabeler om in te leven. Zo hebt u minder last van vocht, uw gebouw blijft koeler in de zomer en in de winter is het binnen heerlijk warm.
2. Lagere energierekening: een goed geïsoleerd gebouw met een zuinige verwarmingsinstallatie doet uw energierekening fors dalen.
3. Goed voor het klimaat: minder energie verbruiken betekent ook minder CO₂ uitstoten. Dat is belangrijk in de strijd tegen de klimaatopwarming. Met het plaatsen van zonnepanelen of een warmtepomp verkleint u nog extra uw ecologische voetafdruk.
4. Uw woning wordt meer waard: een woning renoveren loont altijd. Het doet de waarde van uw woning ook stijgen. Bovendien zorgt onze financiële steun ervoor dat u uw investering nog sneller terugverdient!
5. U staat klaar voor de toekomst: Vlaanderen streeft tegen 2050
   • voor woongebouwen naar label A
   • en voor niet-residentiële gebouwen naar koolstofneutraliteit.
   • Voor meer info, zie: Langetermijn-renovatiestrategie 2050 voor woningen en niet-residentiële gebouwen (op de website van Vlaams Energie- en Klimaatagentschap)

Renovatieverplichting voor residentiële gebouwen

Sinds 1 januari 2023 geldt de renovatieverplichting voor residentiële gebouwen, dus voor eengezinswoningen en appartementen. 

Alle woningen en appartementen die vanaf 2023 zijn aangekocht met label E of F, moeten verplicht gerenoveerd worden naar label D of beter, binnen de 5 jaar na aankoop (en andere overdrachten). 

Je maakt er beter werk van

Je moet ook weten dat EPC-label D maar een tussenstap is. Tegen 2050 moet elke woning of elk appartement in Vlaanderen EPC-label A hebben. De regels zullen dan ook almaar verstrengen.” Vanaf 2028 moet je een woning of appartement met een slechte energieprestatie bijvoorbeeld al tot label C in plaats van D renoveren, als je er in dat jaar de nieuwe eigenaar van bent. In 2035 ligt de lat op label B voor woningen en label C voor appartementen, in 2040 op label A voor woningen en B voor appartementen, in 2045 voor beide op label A. Als je financiële ruimte hebt, renoveer je je nieuwe woning of appartement dus het best nu al tot label A. Zo is je gebouw klaar voor de toekomst.

En doe een beroep op de overheid, want die biedt heel wat financiële ondersteuning en begeleiding. Mijn VerbouwPremie voor warmtepomp.